Wortelkanaalbehandeling

Als een pulpa van een tand onherstelbaar ontstoken is, dan is een wortelkanaalbehandeling of endodontische behandeling nodig.

De theorie

Tanden bestaan uit een kroon en een wortel. De kroon is bedekt met glazuur en is zichtbaar in de mond. De wortel zorgt voor een stevige verankering in het kaakbot. Aan de wortelpunt komt een zenuw en een bloedvat in de tand. Deze lopen in de wortelkanalen (in de wortel) tot aan de pulpaholte (onder de kroon).

Als de bacteriën van een diepe cariës (gaatje) de zenuw en het bloedvat bereiken, zullen deze ontsteken. Dit gaat meestal gepaard met heel veel tandpijn. Soms gebeurt dit zonder pijn. Door de ontsteking zal uiteindelijk de zenuw afsterven. De bacteriën hebben dan vrij spel om zich in de pulpaholte en de wortelkanalen te vestigen. Om te vermijden dat de bacteriën het lichaam binnendringen, zal het lichaam een verdedigingslinie opbouwen aan elke uitgang van de wortelkanalen. Deze barrière is ook een ontsteking. Meestal geeft zo’n ontsteking niet veel last, maar bij veel stress of vermoeidheid, kan de ontsteking een abces worden. Dit gaat dan gepaard met veel pijn en een dik gezicht.

De wortelkanaalbehandeling heeft tot doel te vermijden dat de bacteriën zich in het wortelkanaal kunnen vestigen. Als de bacteriën al in het kanaal zitten, is het de bedoeling om de bacteriën en zenuwresten te verwijderen. Als het kanaal schoon is en blijft, zal de ontsteking aan de wortelkanaaluitgang vanzelf verdwijnen.

De praktijk

De tand wordt verdoofd, waardoor de behandeling meestal pijnloos verloopt. Daarna wordt de tand afgezonderd van de rest van de mond met een rubberdam . Vervolgens wordt alle cariës (aangetast tandweefsel) weggehaald en de ingangen van de kanalen worden gezocht. De vergroting van microscoop/loupes biedt hier een enorm voordeel om geen kanalen over het hoofd te zien. Nu kan het eigenlijke reinigen van de wortelkanalen beginnen. Met flexibele vijlen worden de wortelkanalen verbreed. Zowel tijdens als na het verbreden worden de kanalen overvloedig uitgespoeld met verschillende ontsmettingsmiddelen, waarvan NaOCl (Javel) het belangrijkste is.

Als de kanalen voldoende gereinigd zijn tot aan de wortelpunt, worden ze gedroogd en opgevuld. Het opvullen gebeurt meestal met guttapercha (soort rubber).

Tijdens de behandeling worden af en toe röntgen-foto’s genomen om het verloop en het resultaat van de behandeling te controleren.
Tot slot wordt de tand of kies gevuld. In sommige gevallen is de tand of kies al zodanig aangetast dat er een kroon geplaatst moet worden. De vulling die wordt geplaatst in deze eerste sessie is een tijdelijke vulling. Bij de tweede sessie wordt er gekeken of er geen complicaties zijn ontstaan. In de meeste gevallen is dit niet aan de orde en wordt er een definitieve vulling geplaatst.

Wat is een behandeling?

In dit geval zitten er nog bacteriën in de reeds gevulde wortelkanalen. Een herbehandeling is technisch heel wat moeilijker om de oude wortelkanaalvulling verwijderd dient te worden. Door het gebruik van de microscoop en ander modern instrumentarium is het toch goed mogelijk om de kanalen met succes opnieuw te reinigen en te vullen.

Leidt de behandeling altijd tot genezing?

Als er op de röntgenfoto nog geen ontsteking zichtbaar is, is het slaagpercentage van een goed uitgevoerde wortelkanaalbehandeling 95%. In het geval er ontsteking zichtbaar is op de röntgenfoto, zakt het slaagpercentage naar 85%.

Zijn er andere complicaties aanwezig, dan zakt het slaagpercentage verder tot 50%.

Voor tanden waarvan de wortelkanaalbehandeling niet tot genezing leidt, kan een chirurgische benadering een oplossing zijn.

Risico's

Een wortelkanaalbehandeling is niet zonder risico’s. Tijdens de behandeling kan er een complicatie optreden. Een vijltje kan afbreken en achterblijven in de wortelpunt, of een vijltje volgt de vorm van het kanaal niet en perforeert de wortel. Het kan nodig zijn om een kroon te plaatsen als de kies ernstig verzwakt is.

Na de behandeling kan je last hebben van napijn. Na een paar dagen moet dit minder worden. Gaan de klachten niet over of is de pijn hevig, neem dan contact op met je tandarts.

Zijn er alternatieven?

Heeft een tand een wortelkanaalbehandeling nodig, dan is het trekken van de tand het enige alternatief. De tand kan dan vervangen worden door een implantaat met kroon, een brug of een uitneembare voorziening. Uw tandarts kan u hier over meer advies geven.

Geeft de behandeling napijn?

De wortelkanaalbehandeling geeft over het algemeen weinig napijn. Uiteraard zal de napijn erger zijn naarmate men voor de behandeling al pijn had. Meestal is de pijn goed te onderdrukken met een pijnstiller en duurt die maar een paar dagen. In heel sommige gevallen treedt na de behandeling zwelling op. Als is het geval is, dient u contact op te nemen met uw tandarts.

Kan de tand nadien nog lang meegaan?

Door de wortelkanaalbehandeling wordt de tand niet broser, maar door de uitgebreide cariës is de tand verzwakt. Een kroon of een vulling kan de sterkte van uw tand herstellen. Bespreek dit met uw eigen tandarts.

Duurt de behandeling lang?

De hele behandeling is een secuur werkje. De behandeling duurt dan ook vrij lang. Afhankelijk van het aantal wortels, zeer kromme wortels,ezv. zijn tussen de 45 min en 2-3 uur nodig.

Bron: KNMT