Preventie en gebitsreiniging

Op deze pagina leggen wij alles uit over preventie en gebitsreiniging, en hoe wij hier in dit opzicht mee te werk gaan.

Preventie

Voorkomen is beter dan genezen. Preventie betekent voorkomen. In de tandheelkunde is preventie vooral gericht op het voorkomen van gaatjes, tandvleesproblemen en ongevallen.

The most important thing your dentist can do for you is to tell you what you can do for yourself.

Bij eerste consult en elk volgende controle beoordelen wij opnieuw uw risico’s en bespreken wij met u, door adviezen, instructies en motivatie te geven, wat u voor uzelf kunt doen. Immers – onze belangrijkst taak is om u te informeren over uw mondgezondheidssituatie maar u bent de baas van u lichaam, en uiteindelijk moet u zelf beslissen wat u wilt doen voor uzelf.

Ouderwetse tandheelkunde heeft zich gericht primair om boren, vullen en kiezentrekken. Moderne tandheelkunde ziet belang van de preventie in eerste instantie om problemen te voorkomen en secundair ook om, na de behandeling een terugval te voorkomen. Daarom is een van belangrijkste taken van een mondzorg team (tandarts en assistente) om u belangrijke informatie te verstekken, en u te motiveren over diverse onderwerpen zoals uw voedingspatroon, suikerfrequentie inname, en poetsgedrag (frequentie, poetsmethode, type tandenborstels, interdentale reiniging, ezv.) aan te passen.

Kinderen onder 18 jaar hebben bijzondere aandacht nodig. Afhankelijk van leeftijd bespreken wij met ouders en kinderen zelf diverse onderwerpen zoals : duimen (vorkomen van afwijkend kaak- en beetontwikkeling), fles (voorkomen van “fles cariës”), voedingspatroon, cariës preventie in melk gebit en tandenpoetsen, snoepen, fluoride, bescherming van blijvende tanden en kiezen na het doorbraak m.b.v. sealen, fluoride, opsporen van beginnende gaatjes en stoppen m.b.v. minimaal invasieve behandeling (cariës behandeling zonder boren), maar ook voorkomen van ongevallen ,bijv. bij (contact)sporten adviseren wij gebitsbeschermer te dragen.

Bij beginnende slijtage adviseren wij beetbescherming plaatje om verdere slijtage te voorkomen en bij erosie adviseren wij verandering van eet en drink gedrag. Wij focussen ons niet alleen om preventie van uw mondgezondheid, maar ook algehele gezondheid. Parodontale gezondheid is een van de pijlers voor mond- en algehele gezondheid. Heel vaak wordt het feit genegeerd dat er een relatie tussen parodontitis (tandvleesziekte) en de algehele gezondheid is, die echter wel degelijk bestaat! “Mond is de spiegel van de gezondheid”. Met de verbetering van uw poetsgedrag, bewust worden van het probleem, en behandelen van parodontitis, draagt u bij aan het verbeteren van uw algehele gezondheid (parodontitis wordt gezien al risicofactor voor hart- en vaatziekten, diabetes complicaties, reuma, Alzheimer ‘s, kanker, zwangerschap…).

Meer over Preventie vindt u bij: https://www.tandarts.nl/mondzorg/preventie

Eten en drinken en een gezond gebit

De voeding die je kiest en het aantal momenten dat je eet, hebben invloed op je algehele gezondheid en je mondgezondheid. Vooral het nuttigen van te veel suikers, vruchtensappen en snacks heeft een negatief effect op de gezondheid van je mond. Veel voorkomende problemen zijn cariës, ontstoken tandvlees en tanderosie.

Al het voedsel dat je eet, komt in je mond in aanraking met de bacteriën die in je mond leven. Die bacteriën zetten suikers en zetmeel uit voeding om in zuur. Iedere keer dat de bacteriën in de mond in contact komen met suiker, wordt dus zuur geproduceerd. Dit zuur tast de tanden aan. Hoe vaker je eet en hoe langer het voedsel in je mond aanwezig blijft, hoe meer tandbederf er zal ontstaan.

Tips voor een gezond voedingspatroon

Houd je aan een gezond en gevarieerd voedingspatroon.
Zorg dat je voldoende water drinkt.
Drink zo min mogelijk frisdrank (ook geen light-dranken, deze bevatten geen suikers maar wel zuren).
Beperk het aantal eet- en drinkmomenten tot zeven keer per dag, inclusief tussendoortjes.
Slik dranken zo snel mogelijk door.
Als je tussendoortjes eet, zorg dan dat je voedingsmiddelen kiest met weinig suikers, zoals kaas, rauwe groente, zuivere yoghurt of een stuk fruit.
Poets je tanden niet direct na het eten of drinken van zure dranken of voedingsmiddelen, maar wacht ongeveer één uur. Poets je tanden in ieder geval twee keer per dag.
Stimuleer de aanmaak van speeksel door te kauwen op suikervrije kauwgom. Speeksel heeft een neutraliserende werking.

Tandenpoetsen

Eén van de methodes om tandplak te verwijderen met een handtandenborstel is als volgt:

1. Zet de borstel schuin (45 graden) op het tandvlees en heen en weer gaande bewegingen, zonder al te hard te duwen.
2. Poets de buitenkant van al je tanden, zowel boven als onder.
3. Gebruik dezelfde methode om je tanden aan de binnenkant te poetsen.
4. Poets de bovenkant van je kiezen.
5. Om de binnenkant van je tanden te poetsen, kan je je tandenborstel het beste verticaal houden en van boven naar beneden op en neer bewegen.
6. Ook het poetsen van je tong draagt bij aan een gezond gebit. Hierdoor verwijder je bacteriën.

Laat het hele gebit zowel aan de wangkant als aan de tongkant de revue passeren. Een goede poetsbeurt duurt minimaal twee minuten. De tanden en kiezen worden schoon en het fluoride heeft tijd om beschermend werk (tegen gaatjes) te doen. In het algemeen geldt: twee keer per dag poetsen.

Tandenpoetsen met een elektrische tandenborstel

Tandenborstel met een ronde kop

Zet de borstel onder een kleine hoek op het tandoppervlak net over de tandvleesrand. Gebruik weinig druk.

Houd de borstel enkele seconden stil op de tand of kies. De borstel maakt zelf de poetsbeweging.
Beweeg de borstel om deze naar de volgende tand of kies te brengen. Volg daarbij de vorm van je tanden en kiezen, waardoor de borstel ook tussen je tanden en kiezen komt.
Houd een vaste poetsvolgorde aan en let ook op de achterkant van de laatste kiezen en de binnenkant van je gebit.

Je kan je tandarts of mondhygiënist vragen om een poetsinstructie.

Tandenborstel met een rechthoekige kop

Voor het gebruik van een elektrische tandenborstel met de rechthoekige kop kun je de poetstechniek gebruiken, zoals is beschreven bij een handtandenborstel. Echter, ook hier geldt dat de borstel de poetsbeweging voor je maakt, dus alleen het plaatsen van de borstel op de tanden en kiezen is voldoende.

Tandenborstels

Er zijn verschillende soorten tandenborstels. Hoewel steeds meer mensen kiezen voor een elektrische tandenborstel wordt een handtandenborstel ook nog regelmatig gebruikt. De keuze voor een tandenborstel is afhankelijk van je persoonlijke mondverzorgingsbehoefte. Gebruik in ieder geval een tandenborstel met een kleine borstelkop en medium tot zachte haren.

Tandpasta

Fluoride in tandpasta maakt het tandglazuur sterker. Vanaf het moment dat kinderen de eerste melktanden krijgen, is het daarom belangrijk dat met een fluoride tandpasta wordt gepoetst. Voor zowel kinderen als volwassenen geldt dat een bolletje tandpasta op de tandenborstel volstaat. Gebaseerd op onderzoeken en adviezen van UK Oral Health Foundation, adviseren wij onze patiënten om na het poetsen alleen uit te spugen en niet met water na te spoelen. Zo blijft rest van fluoride op het glazuur langer inwerken.

Tongschraper

De tongschraper is een belangrijk instrument tegen slechte adem (halitose). Door de verschillende papillen (bultjes) is de tong heel onregelmatig van structuur. Er blijven dus ook voedselresten en bacteriën achter op de tong. Deze kunnen een slechte adem veroorzaken.

De tong kan met een tongschraper gereinigd worden. Door de tongschraper van het achterste gedeelte van de tong naar de tongpunt te bewegen, schraap je de bacteriën als het ware weg. Na gebruik moet de tongschraper goed worden afgespoeld.

Bron: KNMT en dr. G.A. van der Weijden, tandarts-parodontoloog/implantoloog

Risico's Röntgenfoto's

Iedereen staat dagelijks bloot aan achtergrondstraling uit bijvoorbeeld de aardbodem en het heelal. De hoeveelheid straling waaraan we worden blootgesteld verschilt per gebied. In Nederland ontvangen we minder straling dan in bijvoorbeeld hooggelegen en bergachtige oorden. Bij het maken van röntgenfoto’s bij de tandarts wordt een minimale hoeveelheid straling gebruikt. Hierdoor is de kans op nadelige gevolgen voor de gezondheid gering. De hoeveelheid straling is bijvoorbeeld te vergelijken met de hoeveelheid straling die je oploopt tijdens een wintersportvakantie van 14 dagen. Uiteraard moet bij straling, hoe gering ook, ieder keer het nut van de röntgenfoto afgewogen worden tegen de risico’s van bestralen. De kans bestaat dan namelijk dat een ontsteking of een andere tandheelkundige afwijking niet of te laat ontdekt wordt.

Tussen de tanden reinigen

Je gewone tandenborstel reinigt alleen de binnenkant, buitenkant en bijtvlakken van de tand/kies. Vergeet niet om de oppervlakken tussen de tanden en kiezen te reinigen. Daar waar de bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen als ze niet worden verstoord.
De keuze van interdentale reinigingsproducten is afhankelijk van individuele behoeften en voorkeuren.

Er zijn verschillende manieren om tussen je tanden te reinigen, afhankelijk van de grootte van je tussenruimtes en je persoonlijke voorkeur. De meest effectieve methode is het gebruik van een interdentale rager. Wanneer de ruimtes tussen de tanden erg krap of klein zijn, zijn ook Soft-picks, stokers of floss goede middelen om interdentaal te reinigen.

Tandenpoetsen met kinderen

Je begint met het poetsen van de tanden van je kindje vanaf het moment dat het eerste melktandje is doorgebroken. Tot 2 jaar wordt geadviseerd het gebit van je kind minstens eenmaal per dag poetsen en vanaf 2 jaar tweemaal per dag.

Tandenpoetsen met je kind kun je het beste doen door zelf achter je kind te gaan staan en het hoofd iets achterover tegen je aan te laten rusten. Zo houd je een hand vrij om de wang en de lippen iets opzij te houden. De allerkleinsten worden bij voorkeur liggend gepoetst, bijvoorbeeld op een commode. Gebruik een kleine tandenborstel met zachte haren afgestemd op de leeftijd van je kind en doe daar een beetje tandpasta op. Maak zachte, horizontale bewegingen over zowel de tanden als het tandvlees.

Als je kind ouder wordt, kun je je kind meer eigen verantwoordelijkheid geven door het gebit zelf te laten poetsen. Tot 10 jaar is het wel belangrijk om het gebit, minstens eenmaal daags na te poetsen, bij voorkeur ‘s avonds. Ook daarna is het belangrijk om het tandenpoetsen regelmatig te controleren en te begeleiden. Vraag je tandarts/mondhygiënist om individueel poetsadvies.

Moeilijk bereikbare plaatsen

Het is belangrijk extra aandacht te besteden aan moeilijk bereikbare plaatsen:

• De kiezen aan de wangzijde in de bovenkaak. Tip: de mond niet te ver open laten doen.
• De kiezen aan de tongzijde in de onderkaak. Tip: de tandenborstel onder de tong plaatsen.
• Doorbrekende kiezen. Tip: Kiezen in de onderkaak bereikt je via de wangzijde, kiezen in de bovenkaak via de tongzijde. Plaats de, bij voorkeur niet te grote, tandenborstel daarbij dwars op de kiezen.
• De ondertanden aan de voorkant. Tip: onderlip laten ontspannen of iets naar beneden houden.

Gebruik fluoride met melkgebit

Fluoride maakt tanden sterker en het helpt om gaatjes in tanden en kiezen te voorkomen. In de meeste tandpasta’s zit daarom fluoride. Tandenpoetsen wordt momenteel gezien als de beste manier om fluoride toe te passen. Vanaf het moment dat kinderen de eerste melktanden krijgen, is het daarom belangrijk dat met fluoridetandpasta, afgestemd op de leeftijd van je kind, wordt gepoetst.

Wat te doen als je kind niet meewerkt?

Het komt voor dat peuters niet mee willen werken tijdens het poetsen. Ieder kind is anders dus het zoeken naar de juiste aanpak kan tijd kosten. Suggesties zijn bijvoorbeeld:

• Maak het tandenpoetsen onderdeel van het dagelijkse verzorgingsritueel.
• Laat je kind vanaf het doorkomen van het eerste tandje aan de tandenborstel wennen.
• Laat je kind meekijken terwijl jezelf tandenpoetst.
• Laat je kind voor de spiegel staan (of een handspiegel vasthouden) en meekijken als je zijn/haar tandjes poetst.
• Zorg dat je kind besef heeft van begin en eind van het ritueel; bijvoorbeeld door een liedje te zingen.
• Kies een leuke tandenborstel voor je kind en betrek je kind bij deze (schijn)keuze.

Bron: KNMT, NVvK en Dr. G.A. van der Weijden, tandarts parodontoloog/implantoloog